Για τους καρδιολόγους, οι ώρες υψηλού κινδύνου για καρδιά και εγκέφαλο είναι οι πρωινές, καθώς αλλεπάλληλες μελέτες έχουν δείξει πως 9 με 10 το πρωί συμβαίνουν τα περισσότερα εμφράγματα και εγκεφαλικά.
Πρωί έχει επίσης την…
τάση να εκδηλώνεται η ημικρανία, ενώ το μεσημέρι εμφανίζονται συνηθέστερα οι κρίσεις πανικού και το απόγευμα αρχίζουν να επιδεινώνονται πυρετός, καούρες και φαγούρα.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Γενικών Ιατρικών Επιστημών (NIGMS) των ΗΠΑ, όλ’ αυτά έχουν άμεση συνάρτηση με τους εσωτερικούς μας, βιολογικούς ρυθμούς. Οι ρυθμοί αυτοί, οι γνωστοί ως κιρκάδιοι, ουσιαστικά αντανακλούν τις σωματικές, νοητικές και συμπεριφορικές αλλαγές που μας συμβαίνουν σε έναν κύκλο διαρκείας σχεδόν 24 ωρών, ο οποίος με τη σειρά του ανταποκρίνεται κυρίως στο φως και στο σκοτάδι του περιβάλλοντός μας.
Τους κιρκάδιους ρυθμούς ρυθμίζουν τα βιολογικά μας ρολόγια – ναι, δεν έχουμε ένα, αλλά πολλά, δεδομένου πως κάθε κύτταρο του σώματος έχει και τα δικά του!
Τα «ρολόγια» αυτά είναι ουσιαστικά ομάδες διαδραστικών μορίων, ενώ όλα μαζί ελέγχονται από ένα «κεντρικό ρολόι» στον εγκέφαλο, που φροντίζει ώστε να λειτουργούν συγχρονισμένα.
Αυτό το κεντρικό ρολόι βρίσκεται στον επονομαζόμενο υπερχιασματικό πυρήνα του εγκεφάλου και, σε αντίθεση με τα άλλα, αποτελείται από νευρικά κύτταρα.
Αναλόγως, λοιπόν, με τις αλλαγές που συμβαίνουν στον οργανισμό, αυξομειώνεται ο κίνδυνος να εκδηλώσουμε διάφορα συμπτώματα, διαταραχές ή νοσήματα, κατά τον καθηγητή Ράσελ Φόστερ, κιρκάδιο νευροεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Να μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά:
* Εμφράγματα και εγκεφαλικά. Από τις 6 έως τις 10 το πρωί (κυρίως το διάστημα 9-10), ο κίνδυνος εκδηλώσεως κάποιου σοβαρού καρδιαγγειακού προβλήματος είναι αυξημένος κατά περίπου 45%, επειδή σημειώνεται απότομη αύξηση της πίεσης και των σφυγμών κατά την αφύπνιση, υπάρχει αύξηση της ορμόνης κορτιζόλη στο αίμα (είναι η κύρια ορμόνη του στρες), παρατηρείται σπασμός των αρτηριών και εμφανίζεται αυξημένη τάση για συγκόλληση των αιμοπεταλίων (η συγκόλληση αυτή είναι η αιτία της θρόμβωσης του αίματος).
Τις ίδιες ώρες παρατηρούνται και τα πιο σοβαρά επεισόδια, σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Κέντρου Καρδιαγγειακής Έρευνας (CNIC) της Ισπανίας. Όπως έδειξε, τα επεισόδια που συμβαίνουν το πρωί είναι κατά 21% πιο σοβαρά από εκείνα που συμβαίνουν άλλες ώρες της ημέρας.
* Ουρική αρθρίτιδα. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «ChronobiologyInternational» έδειξε ότι στις 7 το πρωί οι συγκεντρώσεις ουρικού οξέος στο αίμα βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο τους, ενώ στις 11 το βράδυ βρίσκονται στο χαμηλότερο. Το εύρημα μπορεί να εξηγεί γιατί ο πόνος της ουρικής αρθρίτιδας (της γνωστής και ως ποδάγρας) είναι συχνά αφόρητος το πρωί.
Η ουρική αρθρίτιδα οφείλεται στο αυξημένο ουρικό οξύ και χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία μικρών κρυστάλλων στις αρθρώσεις (κυρίως των ποδιών) που προκαλούν έντονο πόνο.
* Ημικρανίες. Μεταξύ 8 και 10 το πρωί αρχίζουν οι περισσότερες ημικρανικές κρίσεις, σύμφωνα με ερευνητές από την Κλινική Κλήβελαντ. Αντιθέτως, μετά 8 το βράδυ και 4 τα ξημερώματα, παρατηρείται κατακόρυφη μείωση στη συχνότητα του πόνου – ίσως διότι η αρτηριακή πίεση μειώνεται όταν κοιμόμαστε, για να αυξηθεί απότομα μόλις ξυπνήσουμε.
* Δυσκαμψία. Η δυσκαμψία των αρθρώσεων είναι πολύ πιο έντονη το πρωί, ίσως εξαιτίας της ακινησίας της νύχτας αλλά και των φυσιολογικών διακυμάνσεων στα επίπεδα της κορτιζόνης και άλλων ορμονών που παράγει το σώμα.
* Άγχος και κρίσεις πανικού. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, από τις 3 το μεσημέρι έως τις 7 το απόγευμα είναι υψηλότερος ο κίνδυνος εκδηλώσεως μιας κρίσης άγχους ή πανικού, ενώ μόλις το 10% των κρίσεων εκδηλώνεται πριν από τις 10 το πρωί. Αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι μεσημέρι και απόγευμα οι κιρκάδιοι ρυθμοί κάνουν το νευρικό σύστημα να είναι πιο ενεργό, ενώ έως το απόγευμα συνήθως έχουν συσσωρευτεί τα περισσότερα στρεσογόνα γεγονότα της ημέρας.
* Μπούκωμα και βήχας. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Κεμπέκ, στον Καναδά, από τις 4 το απόγευμα και μετά αρχίζουν να εντείνονται τα συμπτώματα του κρυολογήματος και των άλλων ιώσεων του αναπνευστικού – ίσως διότι είναι λιγότερο ενεργές οι ορμόνες που παίζουν ρόλο στην καταπολέμηση των λοιμώξεων.
* Πόνος της οστεοαρθρίτιδας. Μελέτη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Τέξας έδειξε πως ο πόνος και τα άλλα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας αρχίζουν να εντείνονται από τις 5 το απόγευμα.
* Πεπτικό έλκος. Τα συμπτώματα του έλκους κορυφώνονται γύρω στις 9 το βράδυ, ίσως διότι αυτή είναι η ώρα που το σώμα έχει πέψει το μεγαλύτερο τμήμα της ημερήσιας τροφής και ετοιμάζεται για τη νυχτερινή αφαγία. Μελέτη του Πανεπιστημίου του Κάνσας, εξάλλου, έδειξε πως το 71% των ασθενών που παίρνουν τα φάρμακα για τις καούρες γύρω στις 7 το απόγευμα, παρουσιάζουν βελτίωση των συμπτωμάτων τους, έναντι του 42% όσων τα παίρνουν το πρωί.
* Φαγούρα. Οι επτά στους δέκα πάσχοντες από δερματοπάθειες όπως η ψωρίαση, το έκζεμα και η αλλεργική δερματίτιδα, εκδηλώνουν γύρω στις 10 το βράδυ κρίση κνησμού, όπως λέγεται επιστημονικά η φαγούρα. Μελέτη του Πανεπιστημίου Γουέικ Φόρεστ, στη Βόρειο Καρολίνα, έδειξε πως αυτό πιθανώς οφείλεται στην φυσιολογική αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος, που παρατηρείται το βράδυ.
* Συριγμός. Πολλοί πάσχοντες από άσθμα παθαίνουν κρίση συριγμού μέσα στη νύχτα – συχνά στις 4 το πρωί. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ διαπίστωσαν πως αυτή την ώρα οι δείκτες φλεγμονής του οργανισμού βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδά τους – και το άσθμα οφείλεται κατ’ εξοχήν στην φλεγμονή των αεραγωγών.
.png "English"){kind=small}
