Πολλαπλά τα οφέλη τόσο για τη μητέρα όσο και για τα νεογέννητα
Τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού είναι πάρα πολλά. Η επιστήμη ανακαλύπτει συνεχώς νέες ασθένειες για τις οποίες ο θηλασμός είναι μοναδικό και πολύτιμο μέτρο πρόληψης. Τέτοιες ασθένειες αφορούν στην υγεία τόσο της μητέρας όσο και του παιδιού.
Πρόληψη ίκτερου του νεογέννητου
Από την πλευρά του παιδιού, ο θηλασμός στις πρώτες μέρες της ζωής είναι ένα εξαιρετικό μέτρο πρόληψης του νεογνικού ίκτερου. Το μητρικό γάλα είναι πολύ εύπεπτο και προκαλεί συχνές κενώσεις στο νεογέννητο. Τα κακά είναι κιτρινωπά και μαζί με αυτά απομακρύνεται από τον οργανισμό του μωρού η χολερυθρίνη, η ουσία που είναι υπεύθυνη για τον ίκτερο και τις επιπτώσεις του.
Επιπλέον προστασία για τα νεογέννητα
Το νεογνό του ανθρώπου είναι πολύ ευαίσθητο στις λοιμώξεις (γι’ αυτό οι παιδίατροι είναι πολύ επιφυλακτικοί στις επισκέψεις που δέχονται οι οικογένειες για να θαυμάσει ο κόσμος το νεογέννητο μωρό). Ο μητρικός θηλασμός προλαμβάνει τις λοιμώξεις. Το νεογέννητο που θηλάζει συχνά και σωστά δεν κινδυνεύει να πάθει αφυδάτωση και υπογλυκαιμία.
Προφύλαξη του μωρού απ’ τις αρρώστιες
Το μωρό που θηλάζει προφυλάσσεται για όλο το διάστημα του θηλασμού από στοματίτιδα και γαστρεντερίτιδα. Παθαίνει πολύ σπάνια μέση ωτίτιδα. Το άσθμα είναι πολύ πιο σπάνιο στα παιδιά που θηλάζουν ή που έχουν θηλάσει, όπως και ο ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης, ο αιφνίδιος θάνατος των βρεφών (η συχνότητά του στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια είναι περίπου 8 παιδάκια τον χρόνο), οι αλλεργίες και το αλλεργικό σοκ, κάποιες οφθαλμικές παθήσεις, η τερηδόνα, η παχυσαρκία, ορθοδοντικά προβλήματα, οι αρθρίτιδες, οι κήλες.
Αν το παιδί έχει θηλάσει όταν ήταν μικρό
Τα παιδιά που έχουν θηλάσει παθαίνουν πολύ λιγότερο συχνά κάποιους τύπους καρκίνου. Παιδιά που δε θήλασαν είναι πιο πιθανό να βρέχουν το κρεβάτι τους. Τα εμβόλια είναι πιο αποτελεσματικά σε παιδιά που έχουν θηλάσει. Πρόσφατα βρέθηκε επίσης ότι αν μια γυναίκα έχει θηλάσει όταν ήταν παιδί, κινδυνεύει λιγότερο να αναπτύξει η ίδια καρκίνο του μαστού ως ενήλικη.
Αρρώστιες μέσα στην οικογένεια του μωρού
Ένα μωρό που θηλάζει δεν αρρωσταίνει αν είναι κάποιος άρρωστος στο σπίτι, ακόμη κι αν ο άρρωστος είναι η ίδια του η μαμά που συνεχίζει να το θηλάζει. Όταν η μαμά αρρωστήσει, έχει πυρετό, δεν υπάρχει κανένας λόγος να διακόψει το θηλασμό, αυτό μάλιστα θα ήταν και επικίνδυνο. Αυτό συμβαίνει γιατί από το γάλα της το μωρό παίρνει αμέσως τα αντισώματα για να πολεμήσει τις αρρώστιες του οικογενειακού περιβάλλοντος.
Πιο έξυπνα παιδιά
Τα παιδιά που θηλάζουν αναπτύσσονται νευρολογικά πιο γρήγορα και σωστά, με αποτέλεσμα να φαίνονται πιο έξυπνα στα γνωστά τεστ ευφυΐας. Αυτό μεταξύ άλλων οφείλεται και στο γεγονός ότι στο μητρικό γάλα αποδομείται το ειδικό λίπος που συσσωρεύεται στο σώμα της μητέρας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το λίπος αυτό λέγεται σφιγγομυελίνη, και μέσα από το μητρικό γάλα μυελινώνει τα νευρικά κύτταρα του μωρού. Έτσι, ο εγκέφαλός του ωριμάζει γρήγορα και η μητέρα αδυνατίζει και χάνει όλο το βάρος που έβαλε στην εγκυμοσύνη, χωρίς προσπάθεια και εξαντλητικές δίαιτες. Τα μωρά που θηλάζουν έχουν πιο υψηλό δείκτη νοημοσύνης.
Τα μωρά που γεννιούνται με σοβαρά προβλήματα υγείας
Ο μητρικός θηλασμός είναι ασφαλέστερος για τα μωρά που γεννιούνται με κάποιο πρόβλημα υγείας, όπως είναι οι συγγενείς καρδιοπάθειες ή η ινοκυστική νόσος. Η τεχνητή διατροφή είναι γι’ αυτά τα παιδιά ένας επιπλέον κίνδυνος για την πορεία και την ανάπτυξή τους. Με τον μητρικό θηλασμό παίρνουν όλα τα αντισώματα του μητρικού γάλακτος, για να μη παθαίνουν λοιμώξεις και επιβαρύνεται η υγεία τους, και η μητέρα δένεται πιο πολύ μαζί τους.
Πλεονεκτήματα για τη μητέρα που θηλάζει
Οι μητέρες που θηλάζουν έχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο αιμορραγίας αμέσως μετά τον τοκετό, αφού η μήτρα τους συσπάται και επανέρχεται στο μέγεθος της μη εγκύου πολύ πιο σύντομα απ’ ότι αν δε θήλαζαν.
Οι ορμόνες του θηλασμού προκαλούν χαλάρωση στη μητέρα, η οποία αντεπεξέρχεται στις ανάγκες του νέου της ρόλου με πολύ λιγότερο στρες. Τη βοηθούν τελικά να γίνει μητέρα με τον πιο απλό, φυσικό και εύκολο τρόπο.
Η καθημερινή δουλειά ελαττώνεται στο ελάχιστο, αφού δεν χρειάζεται να αγοράζει, να πλένει, να αποστειρώνει την «προίκα» του ξένου γάλακτος. Οι νύχτες είναι πιο ευχάριστες, αφού δεν της χρειάζεται παρά να παίρνει το μωρό της στο κρεβάτι της και να το θηλάζει. Επίσης, τα μωρά που θηλάζουν κλαίνε πολύ λιγότερο.
Θηλάζοντας το μωρό της η νέα μητέρα αποκτά εμπιστοσύνη στον εαυτό της και τις δυνάμεις της και νιώθει μεγάλη περηφάνια που μεγαλώνει το μωρό της μόνο με το γάλα της.
Το αισθητικό μέρος
Όπως ήδη είπαμε, με τον θηλασμό αποδομείται σωστά το λίπος που συσσωρεύτηκε στην εγκυμοσύνη και η γυναίκα χάνει τα περιττά κιλά της αργά αλλά σταθερά και χωρίς δίαιτα. Το σώμα της επίσης δε χαλάει, αφού έχει βρεθεί πως οι γυναίκες που θηλάζουν για αρκετούς μήνες και απογαλακτίζουν σταδιακά, αποκτούν τελικά περιφέρεια μικρότερων διαστάσεων απ’ ότι πριν μείνουν έγκυες. Όσον αφορά τον φοβερό μύθο ότι χαλαρώνει το στήθος, αυτό συμβαίνει περισσότερο στις γυναίκες που δε θηλάζουν. Ξέρουμε όλες ότι το στήθος «πέφτει» από μεγάλες αλλαγές βάρους και όγκου, όπως συμβαίνει στις γυναίκες που αντί να θηλάσουν τα μωρά τους μόλις γεννήσουν, που το στήθος τους είναι πολύ πρησμένο, παίρνουν χάπια και σταματούν το θηλασμό.
Το στήθος μικραίνει απότομα και «πέφτει» στις μητέρες που δεν θηλάζουν.
Μακροπρόθεσμη προστασία
Ο θηλασμός παρέχει προστασία στη γυναίκα από την παχυσαρκία, την οστεοπόρωση, τον καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών, του ενδομητρίου, ανάλογη με τον συνολικό χρόνο θηλασμού. Δηλαδή, όσο περισσότερο χρόνο θηλάσει μια γυναίκα τα παιδιά της, τόσο μεγαλύτερη προστασία θα έχει. Επίσης, αν μια έγκυος εμφανίσει διαβήτη της κύησης, κινδυνεύει αργότερα να παρουσιάσει διαβήτη αν δε θηλάσει.
Πλεονεκτήματα για την οικογένεια
Τα οφέλη για την οικογένεια είναι τεράστια. Μιλήσαμε ήδη για την πολύ λιγότερη κούραση του θηλασμού, στην οποία προστίθεται το μηδενικό του κόστος. Τα παιδιά που θήλασαν αρρωσταίνουν λιγότερο, με αποτέλεσμα ελάχιστη ταλαιπωρία και στεναχώρια για το άρρωστο παιδί, μικρότερο κόστος για θεραπεία, φάρμακα, νοσηλεία και απουσία των γονιών από τη δουλειά τους.
Γενικά υπάρχει μεγάλη οικονομία αφού το μητρικό γάλα είναι δωρεάν και δε χρειάζεται να αγοράσετε μπουκάλια και μηχανήματα αποστείρωσης, δεν έχετε σκεύη για πλύσιμο και δεν καταναλώνετε πολύτιμο χρόνο για το πλύσιμο και την αποστείρωση.
Ο θηλασμός όχι μόνο δεν απομονώνει κοινωνικά, αλλά κάνει την κοινωνική ζωή προσπελάσιμη για τους νέους γονείς, καθώς πολύ εύκολα μπορούν να μεταφέρουν το μωρό τους για μια βόλτα ή μια εκδρομή. Το γάλα του είναι πάντα έτοιμο και τέλεια αποστειρωμένο. Δε χρειάζεται την παραμικρή προετοιμασία. Σερβίρεται πάντα στην κατάλληλη θερμοκρασία. Όχι μόνο δε χρειάζεται ζέσταμα, αλλά και δεν υπάρχει κίνδυνος να καεί το μωρό.
Οι οικογένειες που τα παιδιά θηλάζουν έχουν πολύ μικρότερα ποσοστά οικογενειακής βίας και κακοποίησης.
Αντισυλληπτική προστασία
Ακόμη, ο θηλασμός παρέχει υπό κάποιες συνθήκες πολύ καλή αντισυλληπτική προστασία και χρονική απόσταση μεταξύ των γεννήσεων, χωρίς να διαταράσσει ή να βλάπτει την οικογένεια με άλλες αντισυλληπτικές μεθόδους.
Πλεονεκτήματα του θηλασμού για το περιβάλλον
Το μητρικό γάλα είναι οικολογικό, γιατί το περιβάλλον δε ρυπαίνεται από καμιά διαδικασία επεξεργασίας ή από κουτιά και συσκευασίες.
Πλεονεκτήματα του θηλασμού για τους μπαμπάδες
* Θα έχετε πολύ λιγότερη δουλειά με το μωρό το πρώτο διάστημα της ζωής του.
* Δε θα χρειάζεται να περπατάτε με το μωρό για να αποκοιμηθεί τα βράδια. Θα κοιμάται θηλάζοντας στο στήθος.
* Το μωρό θα σας στοιχίσει λιγότερο σε έξοδα για να το ταΐσετε, να το πάτε στον γιατρό και να πληρώσετε για φάρμακα, αφού το γάλα δεν κοστίζει και τα μωρά που θηλάζουν δεν αρρωσταίνουν.
Το κόστος της τεχνητής διατροφής
Βασική, κλινική, δημογραφική έρευνα και οικονομικές μελέτες δείχνουν πως η τεχνητή διατροφή κοστίζει. Το κόστος της ανάγεται στην αγορά γάλακτος, νερού, μπουκαλιών και μεθόδων αποστείρωσης, και κατανάλωσης ενέργειας για την παρασκευή του ξένου γάλακτος. Σημαντικότερα όμως είναι τα έξοδα για την αντιμετώπιση των ασθενειών που είναι συχνότερες στα μωρά που δε θηλάζουν και στα άτομα που δεν τράφηκαν με μητρικό γάλα στο παρελθόν (ιατρικές επισκέψεις, φάρμακα, νοσήλια, απουσία των γονιών από τη δουλειά τους).
Η μητέρα που δε θηλάζει αρρωσταίνει συχνότερα και αν δεν κάνει καλή αντισύλληψη μένει πιο συχνά και πιο εύκολα έγκυος, με όλα τα επακόλουθα μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και την οικονομική επιβάρυνση του μεγαλώματος περισσότερων παιδιών.
Η έναρξη του θηλασμού
Η έναρξη του θηλασμού καλό είναι να γίνεται το συντομότερο μετά την έξοδο του μωρού από την κοιλιά της μητέρας. Το ιδανικό είναι το μωρό να αφήνεται στην κοιλιά ή στο στήθος της στα πρώτα δευτερόλεπτα που ακολουθούν τη γέννησή του, να σκεπάζεται με ζεσταμένη πολύ μαλακή πετσέτα και να σκουπίζεται το πρόσωπό του. Εάν το μωρό αρχίσει να θηλάζει αμέσως (τα περισσότερα μπορούν), οι θηλαστικές κινήσεις του στο στήθος θα προκαλέσουν έκκριση ορμονών στο σώμα της μητέρας. Οι ορμόνες αυτές και κυρίως η ωκυτοκίνη -που λέγεται και ορμόνη της αγάπης- θα προκαλέσουν με τη σειρά τους συσπάσεις στη μήτρα και θα διευκολύνουν την έξοδο του πλακούντα. Έτσι θα ολοκληρωθεί ο τοκετός με τον πιο φυσικό και ακίνδυνο τρόπο.
Τα μωρά που μπαίνουν στο στήθος μέσα στην αίθουσα τοκετού, είναι εκείνα που έχουν τα λιγότερα προβλήματα. Εάν ο γιατρός σας πει ότι αυτό δεν γίνεται, θηλάστε το και πάλι το συντομότερο δυνατόν.
Τοποθετώντας το μωρό σωστά στο στήθος
Η μητέρα κάθεται με το σώμα του μωρού ολόκληρο στραμμένο προς το σώμα της. Η κοιλιά του μωρού πρέπει να ακουμπά στο στομάχι της μητέρας κι όχι να κοιτάζει προς το ταβάνι.
Η μητέρα πιάνει το στήθος της με το αντίθετο χέρι (αριστερό χέρι-δεξί στήθος) χωρίς να ακουμπά τα δάχτυλά της στη θηλή ή στη θηλαία άλω (ολόκληρο το σκούρο τμήμα δηλαδή να είναι ελεύθερο). Κουνάει το στήθος πάνω – κάτω χαϊδεύοντας τα χείλη του μωρού με τη θηλή.
Όταν το μωρό ανοίξει διάπλατα το στόμα του, η μητέρα το φέρνει πιο κοντά της ώστε να πιάσει το στήθος. Το μωρό πρέπει να έχει στο στόμα του και μεγάλο τμήμα γύρω από τη θηλή.
Ο θηλασμός δεν πονά. Αν η μητέρα πονά στο στήθος, τη θηλή ή την πλάτη της, κάτι έχει γίνει λάθος. Πρέπει να βγάλει το μωρό από το στήθος και να το ξαναβάλει από την αρχή σωστά.
Πώς βγάζουμε το μωρό απ’ το στήθος: η μητέρα βάζει το μικρό της δάχτυλο (αριστερό χέρι – δεξί στήθος) στο στόμα του μωρού, βαθιά περίπου 3 εκατοστά, ώστε το μωρό να πιάσει το δάχτυλο και να αφήσει τη θηλή. Έτσι το μωρό αφήνει το στήθος χωρίς να προκαλέσει πόνο στη μητέρα. Μην προσπαθήσετε ποτέ να βγάλετε το μωρό από το στήθος κλείνοντας τη μύτη του.
Εάν δεν τα καταφέρετε, ξανακάντε την προσπάθεια απ’ την αρχή όσες φορές χρειαστεί για να έχει το μωρό στο στόμα όλη τη θηλή και μεγάλο τμήμα της θηλαίας άλω. Έτσι η μητέρα δεν πονάει και το μωρό φαίνεται ικανοποιημένο και ακούγεται να καταπίνει.
Έναρξη θηλασμού και πόνος στην κοιλιά
Τις πρώτες φορές που θηλάζετε είναι πιθανόν να αισθάνεστε πόνο ή κράμπες στην κοιλιά. Μην ανησυχείτε. Είναι η μήτρα σας που, χάρη στο θηλασμό, επιστρέφει γρήγορα στο φυσιολογικό της μέγεθος.
Θα χρειαστεί να δίνω τσαγάκι;
Μη δίνετε τίποτε άλλο εκτός από το γάλα σας, δηλαδή ούτε συμπλήρωμα ξένου γάλακτος, ούτε τσάι, ούτε νερό. Στο γάλα σας υπάρχει ό,τι χρειάζεται το μωρό σας. Αν διψάσει θα πιει το γάλα σας, θα διψάσετε εσείς με τη σειρά σας και το νερό που θα πιείτε θα καθαριστεί από το στήθος σας με τέλειο τρόπο. Το μωρό έτσι δεν κινδυνεύει από στοματίτιδα ή γαστρεντερίτιδα. Το γάλα σας είναι η πιο πλήρης και η πιο ασφαλής τροφή για το μωρό σας.
Μπορώ να βάλω πρόγραμμα στο μωρό που θηλάζει;
Βάζετέ το στο στήθος όσο συχνά δείχνει να θέλει. Στην αρχή οι θηλασμοί θα είναι πολύ συχνοί, δηλαδή κάθε μισή ώρα ή και συχνότερα. Μπορεί το μωρό να θηλάζει ασταμάτητα για δύο-τρεις ώρες και αφού κοιμηθεί για λίγα λεπτά να συνεχίσει για άλλες τρεις ώρες. Αυτό είναι απαραίτητο για να έρθει το γάλα σας. Επίσης, το στομάχι του μωρού σας είναι πολύ μικρό, δεν χωράει πολύ γάλα.
Το στομάχι του νεογέννητου είναι πολύ μικρό, έχει το ίδιο περίπου μέγεθος με ένα μπαλάκι του πινγκ-πονγκ. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το μωρό σπάνια μπορεί να μείνει νηστικό για διαστήματα μεγαλύτερα των δύο ωρών. Συνήθως τα νεογέννητα θέλουν να φάνε κάθε 1-1,5 ώρα, αλλά μπορεί και πολύ συχνότερα. Το μητρικό γάλα είναι πάρα πολύ εύπεπτο και του κάνει καλό.
Πώς θα καταλάβω ότι το μωρό πεινάει;
Μάθετε να καταλαβαίνετε πότε ένα μωρό πεινάει και βάζετέ το στο στήθος όσο συχνά θέλει. Τα μωρά όταν πεινούν, δηλαδή σχεδόν όλη την ώρα, πρώτα ψάχνουν αριστερά δεξιά ανοιγοκλείνοντας το στόμα τους στον αέρα. Στη συνέχεια βάζουν το χέρι στο στόμα και το πιπιλίζουν. Όταν πια πεινούν πολύ αρχίζουν να κλαίνε. Αν είναι το πρώτο μωρό που θηλάζετε, προσπαθήστε να το βάζετε στο στήθος όταν απλώς ψάχνει με το στόμα. Όταν αρχίσει να τρώει τα χέρια του ή να κλαίει, μπορεί να έχει χάσει την υπομονή του, με συνέπεια να κλαίει στο στήθος και να δυσκολευτείτε να το κάνετε να πιάσει σωστά.
Πόσο συχνά θα θηλάζω;
Ειδικά τις πρώτες μέρες που το μωρό είναι ακόμη πολύ μικρό, κουράζεται και κοιμάται στο στήθος. Μην το απομακρύνετε ή θηλάστε ξανά αμέσως μόλις το δείτε να σας ψάχνει με το στοματάκι του. Το μωρό σας πεινάει συνέχεια κι εσείς έχετε ανάγκη από συχνούς θηλασμούς, για να αποσυμφορίζετε το στήθος σας και να έχετε άφθονο γάλα. Μην κρατάτε ωράρια και μην το αφήνετε να κλάψει και να νευριάσει. Στην ηλικία αυτή το μωρό σας δεν έχει καπρίτσια, αλλά ανάγκες. Αν δεν τις ικανοποιείτε χάνει την εμπιστοσύνη του σ’ εσάς και στον εαυτό του. Ξεχάστε ότι ξέρετε και εμπιστευτείτε το μητρικό σας ένστικτο. Αυτό θα σας πει πότε να αγκαλιάσετε και να θηλάσετε ένα ανήσυχο μωρό.
Θα θηλάζω και τις νύχτες;
Θηλάστε το μωρό σας όσο συχνά θέλει, μέρα και νύχτα. Οι νυχτερινοί θηλασμοί είναι πολύ σημαντικοί γιατί τη νύχτα εκκρίνεται η ορμόνη που κάνει τα μωρά να μεγαλώνουν. Τα μωρά έχουν ανάγκη να τρώνε τη νύχτα. Η διακοπή των νυχτερινών γευμάτων είναι αδικαιολόγητη και επικίνδυνη.
Αποκλειστικός θηλασμός
Ο μητρικός θηλασμός θεωρείται ένα αναφαίρετο δικαίωμα κάθε νεογέννητου. Είναι επίσης μια μοναδική πηγή χαράς και ευτυχίας για τη μητέρα και μια πηγή ηρεμίας για την οικογένεια.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) και τη UNICEF, όλα τα παιδιά του κόσμου πρέπει να θηλάζουν αποκλειστικά για τους πρώτους 4-6 μήνες της ζωής τους.
Αποκλειστικός θηλασμός σημαίνει το μωρό να παίρνει μόνο μητρικό γάλα όποτε πεινάει. Δηλαδή, να μη δίνουμε καθόλου συμπλήρωμα ξένου γάλακτος, τσάι, νερό ή πιπίλα για όλο αυτό το διάστημα.
Τα συμπληρώματα αποφεύγονται γιατί είναι άχρηστα και μπορεί να προκαλέσουν μόνο προβλήματα και διακοπή του θηλασμού.
Πιπίλα δεν είναι σωστό να δώσουμε, τουλάχιστον για τις πρώτες 40 μέρες, γιατί όταν το μωρό μας είναι ανήσυχο σημαίνει ότι πεινάει και πρέπει να το ταΐσουμε.
Το χρονικό διάστημα των 4-6 μηνών είναι βέβαια λίγο αυθαίρετο και αντανακλά την ετοιμότητα των συστημάτων του μωρού να δεχθεί στερεά τροφή. Έτσι, άλλες τροφές μπορούν να αρχίσουν να προστίθενται όταν η μητέρα και ο παιδίατρος δουν τα συμπτώματα αυτής της ετοιμότητας: το μωρό μπορεί να κάθεται μόνο του, βγάζει δόντια και κυρίως αρχίζει να ενδιαφέρεται για άλλες τροφές.
Να δώσω πιπίλα;
Η πιπίλα είναι ένα υποκατάστατο. Τουλάχιστον για τις πρώτες 40 μέρες, το μωρό είναι καλό να μην πάρει πιπίλα. Κατά το διάστημα αυτό έχει πολύ μεγάλη ανάγκη να τρώει συχνά για να μεγαλώσει. Η πιπίλα κάνει το μωρό να μην τρώει αρκετά, να μπερδεύεται ανάμεσα σ’ αυτήν και το στήθος. Η μητέρα αργεί να εξοικειωθεί με τα μηνύματα που θα έστελνε το μωρό εάν δεν είχε την πιπίλα στο στόμα του. Αν όλες τις θηλαστικές του κινήσεις τις κάνει στο στήθος, τότε η μητέρα κατεβάζει αρκετό γάλα. Μπορεί εξαιτίας της πιπίλας να μην έχετε αρκετό γάλα, αφού το μωρό σας δεν θα τρώει όσο συχνά θέλει.
Ανταποκριθείτε σε κάθε κάλεσμα του μωρού σας για αγκαλιά ή για θηλασμό και μην αρνηθείτε να το θηλάζετε τη νύχτα. Μη το βγάζετε ποτέ από το στήθος σας όταν θηλάζει.
Και πώς θα ξέρω ότι χόρτασε;
Θα το θηλάζετε όποτε θέλει, δε θα δίνετε ξένο γάλα, τσάι ή νερό μετά τον θηλασμό ή ενδιάμεσα στα γεύματα. Θα ξεκουράζεστε σε κάθε ευκαιρία και θα παρακολουθείτε το μωρό να φαίνεται ευχαριστημένο, να κοιμάται και να ξυπνάει φυσιολογικά και να έχει καθημερινά, δηλαδή σε 24 ώρες, 6–8 βρεγμένες πάνες, εάν είναι μικρότερο από 40 ημερών. Όταν σαραντίσει, μεγαλώνει σιγά-σιγά η ουροδόχος κύστη του και μπορεί να συγκρατεί περισσότερα ούρα, έτσι τότε θα αρκούμαστε σε 4 – 5 βρεγμένες πάνες το 24ωρο.
Πώς μπορεί να καταλάβει η γυναίκα ότι έχει γάλα;
Υπάρχουν διάφορα συμπτώματα που μπορεί να αισθανθεί μια γυναίκα την ώρα που θηλάζει. Εντούτοις, πολλές γυναίκες που έχουν θηλάσει επιτυχώς και για μεγάλα διαστήματα δεν αισθάνονται τίποτα, εκτός ίσως από κάποιο πόνο τις πρώτες ημέρες του θηλασμού λόγω της ταλαιπωρίας των θηλών και του πετρώματος.
* αίσθηση θερμότητας εσωτερικά στο στήθος
* φαγούρα, μυρμήγκιασμα στο στήθος
* συναισθηματική ευαισθησία (κλάματα, δυσάρεστες σκέψεις)
* δίψα
* συσπάσεις στη μήτρα κατά τα πρώτα εικοσιτετράωρα
* το άλλο στήθος μπορεί να τρέχει γάλα
* το μωρό, αν θηλάζει αποκλειστικά, βρέχει περισσότερες από 6 πάνες το εικοσιτετράωρο. Επειδή οι πάνες είναι πολύ απορροφητικές και τα τσίσα του μωρού πολύ λίγα, για να αισθανθούμε το βάρος τους βάζουμε μέσα σε κάθε καθαρή πάνα ένα κομμάτι χαρτοπετσέτα. Αν το πιάσουμε σε λίγο και είναι βρεγμένο σημαίνει πως το μωρό έκανε τσίσα.
* το μωρό ακούγεται να καταπίνει
Τα συμπτώματα αυτά είναι πιο έντονα κατά τις πρώτες ημέρες και εβδομάδες του θηλασμού. Προσωπικά, θήλασα δίδυμα αποκλειστικά για 5,5 μήνες και συνολικά 2,5 χρόνια και δεν ένιωσα ποτέ κανένα από τα συμπτώματα που αναφέρονται πιο πάνω. Όταν τα κορίτσια ήταν 2 μηνών και η μία έκανε εμετό, χάρηκα απ’ την καρδιά μου γιατί ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα το γάλα μου και αποδεικνυόταν στα μάτια μου πως είχα γάλα.
Τα κακά του μωρού μου φαίνονται πολύ παράξενα…
Εάν δείτε τα κακά του μωρού σας την ώρα που βγαίνουν, φαίνονται σαν αεριούχος πορτοκαλάδα. Στη συνέχεια στερεοποιούνται ελαφρώς και είτε τα πίνει η πάνα την οποία απλώς χρωματίζουν, είτε αφήνουν επάνω της ένα υπόλειμμα σαν μουστάρδα, κολλούν στην πάνα, έχουν μια υπόξινη μυρωδιά, περίπου σαν ξινισμένο γάλα. Το μωρό μπορεί να κάνει κακά από 2 φορές σε κάθε τάϊσμα, ακόμη και 20 φορές την ημέρα, έως 1 φορά στις 20 μέρες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το μωρό έχει δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
Εάν όμως το μωρό σας έχει σκληρά κόπρανα, κόπρανα σαν νερό, ανησυχία, πόνο στη κοιλίτσα, πολλά αέρια, τότε πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό.
Πρόληψη ίκτερου του νεογέννητου
Από την πλευρά του παιδιού, ο θηλασμός στις πρώτες μέρες της ζωής είναι ένα εξαιρετικό μέτρο πρόληψης του νεογνικού ίκτερου. Το μητρικό γάλα είναι πολύ εύπεπτο και προκαλεί συχνές κενώσεις στο νεογέννητο. Τα κακά είναι κιτρινωπά και μαζί με αυτά απομακρύνεται από τον οργανισμό του μωρού η χολερυθρίνη, η ουσία που είναι υπεύθυνη για τον ίκτερο και τις επιπτώσεις του.
Επιπλέον προστασία για τα νεογέννητα
Το νεογνό του ανθρώπου είναι πολύ ευαίσθητο στις λοιμώξεις (γι’ αυτό οι παιδίατροι είναι πολύ επιφυλακτικοί στις επισκέψεις που δέχονται οι οικογένειες για να θαυμάσει ο κόσμος το νεογέννητο μωρό). Ο μητρικός θηλασμός προλαμβάνει τις λοιμώξεις. Το νεογέννητο που θηλάζει συχνά και σωστά δεν κινδυνεύει να πάθει αφυδάτωση και υπογλυκαιμία.
Προφύλαξη του μωρού απ’ τις αρρώστιες
Το μωρό που θηλάζει προφυλάσσεται για όλο το διάστημα του θηλασμού από στοματίτιδα και γαστρεντερίτιδα. Παθαίνει πολύ σπάνια μέση ωτίτιδα. Το άσθμα είναι πολύ πιο σπάνιο στα παιδιά που θηλάζουν ή που έχουν θηλάσει, όπως και ο ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης, ο αιφνίδιος θάνατος των βρεφών (η συχνότητά του στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια είναι περίπου 8 παιδάκια τον χρόνο), οι αλλεργίες και το αλλεργικό σοκ, κάποιες οφθαλμικές παθήσεις, η τερηδόνα, η παχυσαρκία, ορθοδοντικά προβλήματα, οι αρθρίτιδες, οι κήλες.
Αν το παιδί έχει θηλάσει όταν ήταν μικρό
Τα παιδιά που έχουν θηλάσει παθαίνουν πολύ λιγότερο συχνά κάποιους τύπους καρκίνου. Παιδιά που δε θήλασαν είναι πιο πιθανό να βρέχουν το κρεβάτι τους. Τα εμβόλια είναι πιο αποτελεσματικά σε παιδιά που έχουν θηλάσει. Πρόσφατα βρέθηκε επίσης ότι αν μια γυναίκα έχει θηλάσει όταν ήταν παιδί, κινδυνεύει λιγότερο να αναπτύξει η ίδια καρκίνο του μαστού ως ενήλικη.
Αρρώστιες μέσα στην οικογένεια του μωρού
Ένα μωρό που θηλάζει δεν αρρωσταίνει αν είναι κάποιος άρρωστος στο σπίτι, ακόμη κι αν ο άρρωστος είναι η ίδια του η μαμά που συνεχίζει να το θηλάζει. Όταν η μαμά αρρωστήσει, έχει πυρετό, δεν υπάρχει κανένας λόγος να διακόψει το θηλασμό, αυτό μάλιστα θα ήταν και επικίνδυνο. Αυτό συμβαίνει γιατί από το γάλα της το μωρό παίρνει αμέσως τα αντισώματα για να πολεμήσει τις αρρώστιες του οικογενειακού περιβάλλοντος.
Πιο έξυπνα παιδιά
Τα παιδιά που θηλάζουν αναπτύσσονται νευρολογικά πιο γρήγορα και σωστά, με αποτέλεσμα να φαίνονται πιο έξυπνα στα γνωστά τεστ ευφυΐας. Αυτό μεταξύ άλλων οφείλεται και στο γεγονός ότι στο μητρικό γάλα αποδομείται το ειδικό λίπος που συσσωρεύεται στο σώμα της μητέρας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το λίπος αυτό λέγεται σφιγγομυελίνη, και μέσα από το μητρικό γάλα μυελινώνει τα νευρικά κύτταρα του μωρού. Έτσι, ο εγκέφαλός του ωριμάζει γρήγορα και η μητέρα αδυνατίζει και χάνει όλο το βάρος που έβαλε στην εγκυμοσύνη, χωρίς προσπάθεια και εξαντλητικές δίαιτες. Τα μωρά που θηλάζουν έχουν πιο υψηλό δείκτη νοημοσύνης.
Τα μωρά που γεννιούνται με σοβαρά προβλήματα υγείας
Ο μητρικός θηλασμός είναι ασφαλέστερος για τα μωρά που γεννιούνται με κάποιο πρόβλημα υγείας, όπως είναι οι συγγενείς καρδιοπάθειες ή η ινοκυστική νόσος. Η τεχνητή διατροφή είναι γι’ αυτά τα παιδιά ένας επιπλέον κίνδυνος για την πορεία και την ανάπτυξή τους. Με τον μητρικό θηλασμό παίρνουν όλα τα αντισώματα του μητρικού γάλακτος, για να μη παθαίνουν λοιμώξεις και επιβαρύνεται η υγεία τους, και η μητέρα δένεται πιο πολύ μαζί τους.
Πλεονεκτήματα για τη μητέρα που θηλάζει
Οι μητέρες που θηλάζουν έχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο αιμορραγίας αμέσως μετά τον τοκετό, αφού η μήτρα τους συσπάται και επανέρχεται στο μέγεθος της μη εγκύου πολύ πιο σύντομα απ’ ότι αν δε θήλαζαν.
Οι ορμόνες του θηλασμού προκαλούν χαλάρωση στη μητέρα, η οποία αντεπεξέρχεται στις ανάγκες του νέου της ρόλου με πολύ λιγότερο στρες. Τη βοηθούν τελικά να γίνει μητέρα με τον πιο απλό, φυσικό και εύκολο τρόπο.
Η καθημερινή δουλειά ελαττώνεται στο ελάχιστο, αφού δεν χρειάζεται να αγοράζει, να πλένει, να αποστειρώνει την «προίκα» του ξένου γάλακτος. Οι νύχτες είναι πιο ευχάριστες, αφού δεν της χρειάζεται παρά να παίρνει το μωρό της στο κρεβάτι της και να το θηλάζει. Επίσης, τα μωρά που θηλάζουν κλαίνε πολύ λιγότερο.
Θηλάζοντας το μωρό της η νέα μητέρα αποκτά εμπιστοσύνη στον εαυτό της και τις δυνάμεις της και νιώθει μεγάλη περηφάνια που μεγαλώνει το μωρό της μόνο με το γάλα της.
Το αισθητικό μέρος
Όπως ήδη είπαμε, με τον θηλασμό αποδομείται σωστά το λίπος που συσσωρεύτηκε στην εγκυμοσύνη και η γυναίκα χάνει τα περιττά κιλά της αργά αλλά σταθερά και χωρίς δίαιτα. Το σώμα της επίσης δε χαλάει, αφού έχει βρεθεί πως οι γυναίκες που θηλάζουν για αρκετούς μήνες και απογαλακτίζουν σταδιακά, αποκτούν τελικά περιφέρεια μικρότερων διαστάσεων απ’ ότι πριν μείνουν έγκυες. Όσον αφορά τον φοβερό μύθο ότι χαλαρώνει το στήθος, αυτό συμβαίνει περισσότερο στις γυναίκες που δε θηλάζουν. Ξέρουμε όλες ότι το στήθος «πέφτει» από μεγάλες αλλαγές βάρους και όγκου, όπως συμβαίνει στις γυναίκες που αντί να θηλάσουν τα μωρά τους μόλις γεννήσουν, που το στήθος τους είναι πολύ πρησμένο, παίρνουν χάπια και σταματούν το θηλασμό.
Το στήθος μικραίνει απότομα και «πέφτει» στις μητέρες που δεν θηλάζουν.
Μακροπρόθεσμη προστασία
Ο θηλασμός παρέχει προστασία στη γυναίκα από την παχυσαρκία, την οστεοπόρωση, τον καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών, του ενδομητρίου, ανάλογη με τον συνολικό χρόνο θηλασμού. Δηλαδή, όσο περισσότερο χρόνο θηλάσει μια γυναίκα τα παιδιά της, τόσο μεγαλύτερη προστασία θα έχει. Επίσης, αν μια έγκυος εμφανίσει διαβήτη της κύησης, κινδυνεύει αργότερα να παρουσιάσει διαβήτη αν δε θηλάσει.
Πλεονεκτήματα για την οικογένεια
Τα οφέλη για την οικογένεια είναι τεράστια. Μιλήσαμε ήδη για την πολύ λιγότερη κούραση του θηλασμού, στην οποία προστίθεται το μηδενικό του κόστος. Τα παιδιά που θήλασαν αρρωσταίνουν λιγότερο, με αποτέλεσμα ελάχιστη ταλαιπωρία και στεναχώρια για το άρρωστο παιδί, μικρότερο κόστος για θεραπεία, φάρμακα, νοσηλεία και απουσία των γονιών από τη δουλειά τους.
Γενικά υπάρχει μεγάλη οικονομία αφού το μητρικό γάλα είναι δωρεάν και δε χρειάζεται να αγοράσετε μπουκάλια και μηχανήματα αποστείρωσης, δεν έχετε σκεύη για πλύσιμο και δεν καταναλώνετε πολύτιμο χρόνο για το πλύσιμο και την αποστείρωση.
Ο θηλασμός όχι μόνο δεν απομονώνει κοινωνικά, αλλά κάνει την κοινωνική ζωή προσπελάσιμη για τους νέους γονείς, καθώς πολύ εύκολα μπορούν να μεταφέρουν το μωρό τους για μια βόλτα ή μια εκδρομή. Το γάλα του είναι πάντα έτοιμο και τέλεια αποστειρωμένο. Δε χρειάζεται την παραμικρή προετοιμασία. Σερβίρεται πάντα στην κατάλληλη θερμοκρασία. Όχι μόνο δε χρειάζεται ζέσταμα, αλλά και δεν υπάρχει κίνδυνος να καεί το μωρό.
Οι οικογένειες που τα παιδιά θηλάζουν έχουν πολύ μικρότερα ποσοστά οικογενειακής βίας και κακοποίησης.
Αντισυλληπτική προστασία
Ακόμη, ο θηλασμός παρέχει υπό κάποιες συνθήκες πολύ καλή αντισυλληπτική προστασία και χρονική απόσταση μεταξύ των γεννήσεων, χωρίς να διαταράσσει ή να βλάπτει την οικογένεια με άλλες αντισυλληπτικές μεθόδους.
Πλεονεκτήματα του θηλασμού για το περιβάλλον
Το μητρικό γάλα είναι οικολογικό, γιατί το περιβάλλον δε ρυπαίνεται από καμιά διαδικασία επεξεργασίας ή από κουτιά και συσκευασίες.
Πλεονεκτήματα του θηλασμού για τους μπαμπάδες
* Θα έχετε πολύ λιγότερη δουλειά με το μωρό το πρώτο διάστημα της ζωής του.
* Δε θα χρειάζεται να περπατάτε με το μωρό για να αποκοιμηθεί τα βράδια. Θα κοιμάται θηλάζοντας στο στήθος.
* Το μωρό θα σας στοιχίσει λιγότερο σε έξοδα για να το ταΐσετε, να το πάτε στον γιατρό και να πληρώσετε για φάρμακα, αφού το γάλα δεν κοστίζει και τα μωρά που θηλάζουν δεν αρρωσταίνουν.
Το κόστος της τεχνητής διατροφής
Βασική, κλινική, δημογραφική έρευνα και οικονομικές μελέτες δείχνουν πως η τεχνητή διατροφή κοστίζει. Το κόστος της ανάγεται στην αγορά γάλακτος, νερού, μπουκαλιών και μεθόδων αποστείρωσης, και κατανάλωσης ενέργειας για την παρασκευή του ξένου γάλακτος. Σημαντικότερα όμως είναι τα έξοδα για την αντιμετώπιση των ασθενειών που είναι συχνότερες στα μωρά που δε θηλάζουν και στα άτομα που δεν τράφηκαν με μητρικό γάλα στο παρελθόν (ιατρικές επισκέψεις, φάρμακα, νοσήλια, απουσία των γονιών από τη δουλειά τους).
Η μητέρα που δε θηλάζει αρρωσταίνει συχνότερα και αν δεν κάνει καλή αντισύλληψη μένει πιο συχνά και πιο εύκολα έγκυος, με όλα τα επακόλουθα μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και την οικονομική επιβάρυνση του μεγαλώματος περισσότερων παιδιών.
Η έναρξη του θηλασμού
Η έναρξη του θηλασμού καλό είναι να γίνεται το συντομότερο μετά την έξοδο του μωρού από την κοιλιά της μητέρας. Το ιδανικό είναι το μωρό να αφήνεται στην κοιλιά ή στο στήθος της στα πρώτα δευτερόλεπτα που ακολουθούν τη γέννησή του, να σκεπάζεται με ζεσταμένη πολύ μαλακή πετσέτα και να σκουπίζεται το πρόσωπό του. Εάν το μωρό αρχίσει να θηλάζει αμέσως (τα περισσότερα μπορούν), οι θηλαστικές κινήσεις του στο στήθος θα προκαλέσουν έκκριση ορμονών στο σώμα της μητέρας. Οι ορμόνες αυτές και κυρίως η ωκυτοκίνη -που λέγεται και ορμόνη της αγάπης- θα προκαλέσουν με τη σειρά τους συσπάσεις στη μήτρα και θα διευκολύνουν την έξοδο του πλακούντα. Έτσι θα ολοκληρωθεί ο τοκετός με τον πιο φυσικό και ακίνδυνο τρόπο.
Τα μωρά που μπαίνουν στο στήθος μέσα στην αίθουσα τοκετού, είναι εκείνα που έχουν τα λιγότερα προβλήματα. Εάν ο γιατρός σας πει ότι αυτό δεν γίνεται, θηλάστε το και πάλι το συντομότερο δυνατόν.
Τοποθετώντας το μωρό σωστά στο στήθος
Η μητέρα κάθεται με το σώμα του μωρού ολόκληρο στραμμένο προς το σώμα της. Η κοιλιά του μωρού πρέπει να ακουμπά στο στομάχι της μητέρας κι όχι να κοιτάζει προς το ταβάνι.
Η μητέρα πιάνει το στήθος της με το αντίθετο χέρι (αριστερό χέρι-δεξί στήθος) χωρίς να ακουμπά τα δάχτυλά της στη θηλή ή στη θηλαία άλω (ολόκληρο το σκούρο τμήμα δηλαδή να είναι ελεύθερο). Κουνάει το στήθος πάνω – κάτω χαϊδεύοντας τα χείλη του μωρού με τη θηλή.
Όταν το μωρό ανοίξει διάπλατα το στόμα του, η μητέρα το φέρνει πιο κοντά της ώστε να πιάσει το στήθος. Το μωρό πρέπει να έχει στο στόμα του και μεγάλο τμήμα γύρω από τη θηλή.
Ο θηλασμός δεν πονά. Αν η μητέρα πονά στο στήθος, τη θηλή ή την πλάτη της, κάτι έχει γίνει λάθος. Πρέπει να βγάλει το μωρό από το στήθος και να το ξαναβάλει από την αρχή σωστά.
Πώς βγάζουμε το μωρό απ’ το στήθος: η μητέρα βάζει το μικρό της δάχτυλο (αριστερό χέρι – δεξί στήθος) στο στόμα του μωρού, βαθιά περίπου 3 εκατοστά, ώστε το μωρό να πιάσει το δάχτυλο και να αφήσει τη θηλή. Έτσι το μωρό αφήνει το στήθος χωρίς να προκαλέσει πόνο στη μητέρα. Μην προσπαθήσετε ποτέ να βγάλετε το μωρό από το στήθος κλείνοντας τη μύτη του.
Εάν δεν τα καταφέρετε, ξανακάντε την προσπάθεια απ’ την αρχή όσες φορές χρειαστεί για να έχει το μωρό στο στόμα όλη τη θηλή και μεγάλο τμήμα της θηλαίας άλω. Έτσι η μητέρα δεν πονάει και το μωρό φαίνεται ικανοποιημένο και ακούγεται να καταπίνει.
Έναρξη θηλασμού και πόνος στην κοιλιά
Τις πρώτες φορές που θηλάζετε είναι πιθανόν να αισθάνεστε πόνο ή κράμπες στην κοιλιά. Μην ανησυχείτε. Είναι η μήτρα σας που, χάρη στο θηλασμό, επιστρέφει γρήγορα στο φυσιολογικό της μέγεθος.
Θα χρειαστεί να δίνω τσαγάκι;
Μη δίνετε τίποτε άλλο εκτός από το γάλα σας, δηλαδή ούτε συμπλήρωμα ξένου γάλακτος, ούτε τσάι, ούτε νερό. Στο γάλα σας υπάρχει ό,τι χρειάζεται το μωρό σας. Αν διψάσει θα πιει το γάλα σας, θα διψάσετε εσείς με τη σειρά σας και το νερό που θα πιείτε θα καθαριστεί από το στήθος σας με τέλειο τρόπο. Το μωρό έτσι δεν κινδυνεύει από στοματίτιδα ή γαστρεντερίτιδα. Το γάλα σας είναι η πιο πλήρης και η πιο ασφαλής τροφή για το μωρό σας.
Μπορώ να βάλω πρόγραμμα στο μωρό που θηλάζει;
Βάζετέ το στο στήθος όσο συχνά δείχνει να θέλει. Στην αρχή οι θηλασμοί θα είναι πολύ συχνοί, δηλαδή κάθε μισή ώρα ή και συχνότερα. Μπορεί το μωρό να θηλάζει ασταμάτητα για δύο-τρεις ώρες και αφού κοιμηθεί για λίγα λεπτά να συνεχίσει για άλλες τρεις ώρες. Αυτό είναι απαραίτητο για να έρθει το γάλα σας. Επίσης, το στομάχι του μωρού σας είναι πολύ μικρό, δεν χωράει πολύ γάλα.
Το στομάχι του νεογέννητου είναι πολύ μικρό, έχει το ίδιο περίπου μέγεθος με ένα μπαλάκι του πινγκ-πονγκ. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το μωρό σπάνια μπορεί να μείνει νηστικό για διαστήματα μεγαλύτερα των δύο ωρών. Συνήθως τα νεογέννητα θέλουν να φάνε κάθε 1-1,5 ώρα, αλλά μπορεί και πολύ συχνότερα. Το μητρικό γάλα είναι πάρα πολύ εύπεπτο και του κάνει καλό.
Πώς θα καταλάβω ότι το μωρό πεινάει;
Μάθετε να καταλαβαίνετε πότε ένα μωρό πεινάει και βάζετέ το στο στήθος όσο συχνά θέλει. Τα μωρά όταν πεινούν, δηλαδή σχεδόν όλη την ώρα, πρώτα ψάχνουν αριστερά δεξιά ανοιγοκλείνοντας το στόμα τους στον αέρα. Στη συνέχεια βάζουν το χέρι στο στόμα και το πιπιλίζουν. Όταν πια πεινούν πολύ αρχίζουν να κλαίνε. Αν είναι το πρώτο μωρό που θηλάζετε, προσπαθήστε να το βάζετε στο στήθος όταν απλώς ψάχνει με το στόμα. Όταν αρχίσει να τρώει τα χέρια του ή να κλαίει, μπορεί να έχει χάσει την υπομονή του, με συνέπεια να κλαίει στο στήθος και να δυσκολευτείτε να το κάνετε να πιάσει σωστά.
Πόσο συχνά θα θηλάζω;
Ειδικά τις πρώτες μέρες που το μωρό είναι ακόμη πολύ μικρό, κουράζεται και κοιμάται στο στήθος. Μην το απομακρύνετε ή θηλάστε ξανά αμέσως μόλις το δείτε να σας ψάχνει με το στοματάκι του. Το μωρό σας πεινάει συνέχεια κι εσείς έχετε ανάγκη από συχνούς θηλασμούς, για να αποσυμφορίζετε το στήθος σας και να έχετε άφθονο γάλα. Μην κρατάτε ωράρια και μην το αφήνετε να κλάψει και να νευριάσει. Στην ηλικία αυτή το μωρό σας δεν έχει καπρίτσια, αλλά ανάγκες. Αν δεν τις ικανοποιείτε χάνει την εμπιστοσύνη του σ’ εσάς και στον εαυτό του. Ξεχάστε ότι ξέρετε και εμπιστευτείτε το μητρικό σας ένστικτο. Αυτό θα σας πει πότε να αγκαλιάσετε και να θηλάσετε ένα ανήσυχο μωρό.
Θα θηλάζω και τις νύχτες;
Θηλάστε το μωρό σας όσο συχνά θέλει, μέρα και νύχτα. Οι νυχτερινοί θηλασμοί είναι πολύ σημαντικοί γιατί τη νύχτα εκκρίνεται η ορμόνη που κάνει τα μωρά να μεγαλώνουν. Τα μωρά έχουν ανάγκη να τρώνε τη νύχτα. Η διακοπή των νυχτερινών γευμάτων είναι αδικαιολόγητη και επικίνδυνη.
Αποκλειστικός θηλασμός
Ο μητρικός θηλασμός θεωρείται ένα αναφαίρετο δικαίωμα κάθε νεογέννητου. Είναι επίσης μια μοναδική πηγή χαράς και ευτυχίας για τη μητέρα και μια πηγή ηρεμίας για την οικογένεια.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) και τη UNICEF, όλα τα παιδιά του κόσμου πρέπει να θηλάζουν αποκλειστικά για τους πρώτους 4-6 μήνες της ζωής τους.
Αποκλειστικός θηλασμός σημαίνει το μωρό να παίρνει μόνο μητρικό γάλα όποτε πεινάει. Δηλαδή, να μη δίνουμε καθόλου συμπλήρωμα ξένου γάλακτος, τσάι, νερό ή πιπίλα για όλο αυτό το διάστημα.
Τα συμπληρώματα αποφεύγονται γιατί είναι άχρηστα και μπορεί να προκαλέσουν μόνο προβλήματα και διακοπή του θηλασμού.
Πιπίλα δεν είναι σωστό να δώσουμε, τουλάχιστον για τις πρώτες 40 μέρες, γιατί όταν το μωρό μας είναι ανήσυχο σημαίνει ότι πεινάει και πρέπει να το ταΐσουμε.
Το χρονικό διάστημα των 4-6 μηνών είναι βέβαια λίγο αυθαίρετο και αντανακλά την ετοιμότητα των συστημάτων του μωρού να δεχθεί στερεά τροφή. Έτσι, άλλες τροφές μπορούν να αρχίσουν να προστίθενται όταν η μητέρα και ο παιδίατρος δουν τα συμπτώματα αυτής της ετοιμότητας: το μωρό μπορεί να κάθεται μόνο του, βγάζει δόντια και κυρίως αρχίζει να ενδιαφέρεται για άλλες τροφές.
Να δώσω πιπίλα;
Η πιπίλα είναι ένα υποκατάστατο. Τουλάχιστον για τις πρώτες 40 μέρες, το μωρό είναι καλό να μην πάρει πιπίλα. Κατά το διάστημα αυτό έχει πολύ μεγάλη ανάγκη να τρώει συχνά για να μεγαλώσει. Η πιπίλα κάνει το μωρό να μην τρώει αρκετά, να μπερδεύεται ανάμεσα σ’ αυτήν και το στήθος. Η μητέρα αργεί να εξοικειωθεί με τα μηνύματα που θα έστελνε το μωρό εάν δεν είχε την πιπίλα στο στόμα του. Αν όλες τις θηλαστικές του κινήσεις τις κάνει στο στήθος, τότε η μητέρα κατεβάζει αρκετό γάλα. Μπορεί εξαιτίας της πιπίλας να μην έχετε αρκετό γάλα, αφού το μωρό σας δεν θα τρώει όσο συχνά θέλει.
Ανταποκριθείτε σε κάθε κάλεσμα του μωρού σας για αγκαλιά ή για θηλασμό και μην αρνηθείτε να το θηλάζετε τη νύχτα. Μη το βγάζετε ποτέ από το στήθος σας όταν θηλάζει.
Και πώς θα ξέρω ότι χόρτασε;
Θα το θηλάζετε όποτε θέλει, δε θα δίνετε ξένο γάλα, τσάι ή νερό μετά τον θηλασμό ή ενδιάμεσα στα γεύματα. Θα ξεκουράζεστε σε κάθε ευκαιρία και θα παρακολουθείτε το μωρό να φαίνεται ευχαριστημένο, να κοιμάται και να ξυπνάει φυσιολογικά και να έχει καθημερινά, δηλαδή σε 24 ώρες, 6–8 βρεγμένες πάνες, εάν είναι μικρότερο από 40 ημερών. Όταν σαραντίσει, μεγαλώνει σιγά-σιγά η ουροδόχος κύστη του και μπορεί να συγκρατεί περισσότερα ούρα, έτσι τότε θα αρκούμαστε σε 4 – 5 βρεγμένες πάνες το 24ωρο.
Πώς μπορεί να καταλάβει η γυναίκα ότι έχει γάλα;
Υπάρχουν διάφορα συμπτώματα που μπορεί να αισθανθεί μια γυναίκα την ώρα που θηλάζει. Εντούτοις, πολλές γυναίκες που έχουν θηλάσει επιτυχώς και για μεγάλα διαστήματα δεν αισθάνονται τίποτα, εκτός ίσως από κάποιο πόνο τις πρώτες ημέρες του θηλασμού λόγω της ταλαιπωρίας των θηλών και του πετρώματος.
* αίσθηση θερμότητας εσωτερικά στο στήθος
* φαγούρα, μυρμήγκιασμα στο στήθος
* συναισθηματική ευαισθησία (κλάματα, δυσάρεστες σκέψεις)
* δίψα
* συσπάσεις στη μήτρα κατά τα πρώτα εικοσιτετράωρα
* το άλλο στήθος μπορεί να τρέχει γάλα
* το μωρό, αν θηλάζει αποκλειστικά, βρέχει περισσότερες από 6 πάνες το εικοσιτετράωρο. Επειδή οι πάνες είναι πολύ απορροφητικές και τα τσίσα του μωρού πολύ λίγα, για να αισθανθούμε το βάρος τους βάζουμε μέσα σε κάθε καθαρή πάνα ένα κομμάτι χαρτοπετσέτα. Αν το πιάσουμε σε λίγο και είναι βρεγμένο σημαίνει πως το μωρό έκανε τσίσα.
* το μωρό ακούγεται να καταπίνει
Τα συμπτώματα αυτά είναι πιο έντονα κατά τις πρώτες ημέρες και εβδομάδες του θηλασμού. Προσωπικά, θήλασα δίδυμα αποκλειστικά για 5,5 μήνες και συνολικά 2,5 χρόνια και δεν ένιωσα ποτέ κανένα από τα συμπτώματα που αναφέρονται πιο πάνω. Όταν τα κορίτσια ήταν 2 μηνών και η μία έκανε εμετό, χάρηκα απ’ την καρδιά μου γιατί ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα το γάλα μου και αποδεικνυόταν στα μάτια μου πως είχα γάλα.
Τα κακά του μωρού μου φαίνονται πολύ παράξενα…
Εάν δείτε τα κακά του μωρού σας την ώρα που βγαίνουν, φαίνονται σαν αεριούχος πορτοκαλάδα. Στη συνέχεια στερεοποιούνται ελαφρώς και είτε τα πίνει η πάνα την οποία απλώς χρωματίζουν, είτε αφήνουν επάνω της ένα υπόλειμμα σαν μουστάρδα, κολλούν στην πάνα, έχουν μια υπόξινη μυρωδιά, περίπου σαν ξινισμένο γάλα. Το μωρό μπορεί να κάνει κακά από 2 φορές σε κάθε τάϊσμα, ακόμη και 20 φορές την ημέρα, έως 1 φορά στις 20 μέρες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το μωρό έχει δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
Εάν όμως το μωρό σας έχει σκληρά κόπρανα, κόπρανα σαν νερό, ανησυχία, πόνο στη κοιλίτσα, πολλά αέρια, τότε πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό.