Τρίτη και 13 σήμερα! Προλήψεις

Τρίτη και 13 του μήνα σήμερα και ο λαός μας συνηθίζει να πιστεύει σε ένα σωρό προλήψεις

, που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά.

Κατά την ελληνική παράδοση η Τρίτη θεωρείται γρουσούζικη καθώς είναι η μέρα που έπεσε η Κωνσταντινούπολη στα χέρια των στρατευμάτων του Μεχμέτ Β'; του Πορθητή (Τρίτη 29 Μαΐου 1453). Έκτοτε .....

.....γιορτές και γλέντια δεν γίνονταν ποτέ Τρίτη και τα σπιτικά παρέμεναν κλειστά για τους επισκέπτες -ήταν ένας τρόπος για να μη λησμονήσουμε ως έθνος τη μελανή εκείνη μέρα της ελληνικής ιστορίας.

Ο αριθμός 13 λογίζεται ως γρουσούζικος από την πρώιμη αρχαιότητα, ο οποίος συνδυάστηκε αργότερα με τις αποφράδες ημέρες (Τρίτη και Παρασκευή) και γεννήθηκαν σωρεία προλήψεων που «ταλανίζουν» το νου μας ως σήμερα.

Οι σχετικές με το 13 προλήψεις δημιουργήθηκαν με την ανακάλυψη του δωδεκαδικού συστήματος, σύμφωνα με το οποίο το 12 είναι ο τέλειος αριθμός: 12 οι ώρες της μέρας και της νύχτας, 12 οι μήνες, τα ζώδια, 12 και οι άθλοι του Ηρακλή! Με την προσθήκη του αριθμού «ένα» σ' αυτό το ιερό 12 σχηματιζόταν η αρχή ενός νέου κύκλου. Το συμβολικό αυτό άλμα προς το καινούριο «άγνωστο», που αντιπροσώπευε ο αριθμός 13, προκάλεσε ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να του αποδίδουν ευθύνες για τα ατυχή συμβάντα. Ο Φίλιππος Β'; της Μακεδονίας λέγεται πως πέθανε αφότου τοποθέτησε το άγαλμά του δίπλα σε αυτά των δώδεκα θεών του Ολύμπου. Σύμφωνα με τις χριστιανικές θεωρίες στο μυστικό δείπνο παρίστανται 12 μαθητές και ο 13ος συνδαιτυμόνας ήταν ο Ιησούς. (Και τον Ιησού να μετρούσαμε ως πρώτο, ο 13ος θα ήταν ο Ιούδας..). Το 13ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης αναφέρεται στο θηρίο και τον Αντίχριστο, τα δύο δημιουργήματα του Διαβόλου. Ο αριθμός 13 φιγουράρει στην πιο κακότυχη κάρτα των ταρώ, τον θάνατο.

Γενικότερα, το δεκατρία μπορεί να θεωρείται "κακός" αριθμός απλά επειδή είναι μία μονάδα πάνω απ' το δώδεκα το οποίο είναι δημοφιλές σε πολλούς πολιτισμούς. Όταν μία ομάδα δεκατριών αντικειμένων διαιρεθεί στα δύο, στα τρία, στα τέσσερα ή στα έξι, πάντα ένα αντικείμενο περισσεύει. Το «κακό»!

Ο συνδυασμός του αριθμού 13 με την ημέρα Τρίτη ήταν αναπόφευκτος για να δημιουργήσουν την συγκεκριμένη αποφράδα μέρα στην Ελλάδα, άλλωστε καταγράφεται ένα ακόμη ιστορικό στοιχείο που ενισχύει τον συσχετισμό. Τρίτη και 13 Απριλίου 1204 είχε αλωθεί η πρωτεύουσα του μεσαιωνικού ελληνισμού, Κωνσταντινούπολη, απ'; τους Σταυροφόρους και δεν μπόρεσε να συνέλθει οριστικά απ'; το τέταρτο χτύπημα της Δ' σταυροφορίας.

Φυσικά, οι δεισιδαιμονίες δεν επηρεάζουν όλους τους ανθρώπους καθώς έχουν να κάνουν με την αντίληψη τους, την σχέση τους με το εξωπραγματικό και κυρίως την παιδεία του καθενός.

Ας χαρούμε λοιπόν τη σημερινή μέρα όπως οφείλουμε να κάνουμε κάθε μέρα που ζούμε, χωρίς προκαταλήψεις και επηρεασμούς.

Οι 10 γνωστότερες από αυτές είναι:

- Αν δεις μαύρη γάτα στο δρόμο, είναι γρουσουζιά

- Αν ένα σκύλος σε ακολουθήσει μέχρι το σπίτι σου, θα έχεις καλή τύχη

- Αν βρεις στο δρόμο χρήματα, θα κερδίσεις χρήματα στη δουλειά σου

- Όταν ένα παιδί βγάζει δόντια, θα πρέπει να τα πετάξει στα κεραμίδια, ώστε τα νέα δόντια να είναι γερά

- Το πέταλο αλόγου φέρνει οικονομική ανάταση

- Αν σπάσεις καθρέφτη, θα έχεις 7 χρόνια γρουσουζιά

- Όταν δεις αστέρι να πέφτει από τον ουρανό, η ευχή που θα κάνεις θα γίνει πραγματικότητα

- Ο ιστός αράχνης στις γωνίες του σπιτιού, αλλά και το σκόρδο, φέρνει καλή τύχη

- Είναι γρουσουζιά να περνάς κάτω από σκάλα ή να αφήνεις τα παπούτσια σου ανάποδα

- Για να στεριώσει το σπίτι που χτίζεις, πρέπει να σφαχτεί ένας κόκορας στα θεμέλια

- Όταν αφήνεις τις ντουλάπες του σπιτιού ανοιχτές, ευνοείς τις κακές γλώσσες

Όλες αυτές οι προλήψεις είναι μόνο μερικές από τις εκατοντάδες που περιλαμβάνονται στη λαογραφία μας.

Πολλοί τις πιστεύουν, ενώ άλλοι τις χλευάζουν.

Ό,τι και να είναι, πάντως, δεν παύουν να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής μας παράδοσης, που δεν θα πρέπει να χαθούν αφού, άσχετα αν τις πιστεύουμε ή αν μοιάζουν αφελείς, με αυτές μεγαλώσαμε και δεν θα ήταν παράλογο να τις μεταδώσουμε και στα παιδιά μας!

Για τους άλλους Παρασκευή και 13

Η κακοτυχία της Παρασκευής είναι μια ξενόφερτη για τον λαό μας δεισιδαιμονία καθώς δεν ταιριάζει με την ελληνική παράδοση και ιστορία. Προέρχεται πιθανότατα από την ημέρα εξολόθρευσης του Τάγματος των Ναϊτών, Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307 (να και το 13!), από τον στρατό του βασιλιά Φιλίππου της Γαλλίας.

Επιπλέον λέγεται σε θρύλους πως ήταν μέρα Παρασκευή όταν η Εύα έδωσε στον Αδάμ τον απαγορευμένο καρπό, με αποτέλεσμα να εκδιωχθούν από τον Παράδεισο, Παρασκευή όταν η μεγάλη πλημμύρα της Βίβλου αφάνισε τα μιασματικά όντα της γης και, ενώ η μέρα που ο Χριστός σταυρώθηκε ήταν σίγουρα η Παρασκευή.

Εδώ και πάρα πολλούς αιώνες η Παρασκευή και 13, είναι η μέρα συνιφασμένη με τους χειρότερους αστικούς μύθους και τη δεισιδαιμονία, ειδικότερα στις αγγλοσαξωνικές χώρες, τις ισπανόφωνες και τη Γερμανία. Σε αυτές τις χώρες ακόμη και σήμερα πολλά κτίρια και ξενοδοχεία δεν διαθέτουν 13ο όροφο και πολλοί δρόμοι δεν έχουν τον αριθμό 13.

Οι ρίζες της δεισιδαιμονίας ανιχνεύονται στη Βίβλο και τον ευρωπαϊκό Μεσαίωνα. Στη Δύση μάλιστα υπάρχει και Παρασκεβιδεκατριαφοβία (Paraskevidekatriphobia) καθώς και η τρισκαιδεκαφόβια (triskaidekaphobia), δηλαδή φοβία ενός ανθρώπου για την συγκεκριμένη ημέρα.

Οι δοξασίες

Δύο είναι οι βασικές δοξασίες που στηρίζουν τον μύθο της Παρασκευής και 13. Αρχικά στη Βίβλο, βλέπουμε το δεκατρία να εμφανίζεται στο Μυστικό Δείπνο καθώς αντιστοιχεί στον αριθμό των ατόμων που συμμετείχαν σε αυτόν. Εξάλλου, Παρασκευή ήταν η μέρα που σταυρώθηκε ο Χριστός.

Εν τω μεταξύ, πολλοί θεωρούν πως ο μύθος γεννήθηκε με την απόφαση του Πάπα να εκδώσει διάταγμα για τη σύλληψη και θανάτωση των ναϊτών ιπποτών. Το διάταγμα εκδόθηκε σε συνεννόηση με τον βασιλιά της Γαλλίας Φίλιππου του Δ΄, Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307.

Στη φιλολογία των μύθων της Παρασκευής και 13 ανήκουν και τα εξήςΗ αποστολή της NASA, Απόλλων 13 με προορισμό το Φεγγάρι, εκτοξεύθηκε στις 13:13, ενώ μετά από τα σοβαρά προβλήματα που παρουσιάστηκαν, η αποστολή διακόπηκε στις 13 Απριλίου. Παρασκευή επίσης, ήταν η καθιερωμένη εκτέλεση κρατουμένων στην αρχαία Ρώμη. Όταν το όνομα ενός ατόμου έχει δεκατρία γράμματα θεωρείται ότι έχει την τύχη του διαβόλου (Jack the Ripper, Charles Manson, κτλ.).

«Προσοχή» συνιστούν οι επιστήμονες

Επιπλέον, Βρετανοί επιστήμονες πραγματοποίησαν έρευνα με τίτλο: «Πόσο κακή για την υγεία σου, είναι η Παρασκευή και 13;». Η έρευνα δημοσιεύθηκε το 1993 στο επιστημονικό περιοδικό Medical Journal και είχε ως στόχο ν' αποτυπώσει τη σχέση μεταξύ της υγείας, της συμπεριφοράς και της δεισιδαιμονίας σχετικά με την Παρασκευή και 13 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ερευνητές συνέκριναν τα ποσοστά των ατυχημάτων με αυτοκίνητο σε δύο διαφορετικές ημέρες - Παρασκευή 6 του μηνός και Παρασκευή και 13 - σε μία περίοδο μερικών χρόνων.

Η διαπίστωση των επιστημόνων ήταν πως την ημέρα εκείνη, μειώνονταν ο αριθμός των ατόμων, που επέλεγαν το αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις τους, ωστόσο, ο αριθμός των εισαγωγών στα νοσοκομεία εξαιτίας αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων, ήταν σαφώς μεγαλύτερος.

Σύμπερασμα της επιστημονικής ομάδας ήταν: «Η Παρασκευή και 13 είναι μία άτυχη μέρα για ορισμένου. Ο κίνδυνος εισαγωγής στο νοσοκομείο ως αποτέλεσμα αυτοκινητιστικού δυστυχήματος μπορεί να είναι αυξημένος έως και 52%. Συνιστούμε να μείνετε στο σπίτι».

simantra

Posted in: ΚΟΣΜΟΣ